Lugat-ı Remzi

Lugat-ı Remzi osmanlıca sözlük çalışması..

Doktor Hüseyin Remzi, Lugat-ı Remzî (I-II, İstanbul 1305).

Müellif mukaddimede daha önce Lugāt-ı Ecnebiyye İlâveli Lugāt-ı Osmâniyye adıyla bir sözlük yayımladığını (1297), bunun Müntehabât-ı Lugāt-ı Osmâniyye’den daha çok kelime ihtiva ettiğini, Lugat-ı Remzî’nin ise bu eserin iki mislinden fazla kelime ve terim içerdiğini belirtmektedir.

Buna göre Lugat-ı Remzî’de 60.000 civarında madde başı bulunmaktadır. Hüseyin Remzi bu çalışması ile “yakası açılmadık” birçok kelimeyi eserine doldurmuş densede gerçekte, gelecek nesillere çok büyük bir hazine bırakmıştır. Çünkü bilinen bir kelimeyi anlamak kolaydır, lakin unutulmuş geçmiş yüzyıllarda kalmış bir kelimeyi arayıp bulmak çok zordur. Lugat-ı remzi bir çok lugatta yer almayan kelimelerle o dönemin eserlerini bugün anlayarak okumak isteyenlere ışık tutmaktadır.. Sözlükte kelimelerin önce arapça farsça asıl anlamları yazılmış, ardından diğer mânalar sıralanmıştır.

Eserde terkip ve teşkillere fazla yer verilmemiş, mevcut olanlar da madde başı alınmıştır. Lugat-ı Remzî’deki kelimeler kullanıma göre bir ayıklanmaya tâbi tutulsa madde başı sayısının yarıya kadar ineceği söylenebilir. Müellif eserinde tıp terimleriyle diğer fen bilimleri terimlerine ve tıbbî mânalara genişçe yer vermiştir. Eserde bazı şekiller de bulunmaktadır.